Hồi ức du lịch bụi Campuchia – Ngày thứ 2 ở Phnom Penh

Bạn có thể theo dõi phần 1 nhật ký hành trình du lịch bụi Phnom Penh của mình tại đây: Ngày đầu tiên ở Phnom Penh Ngày thứ 2 ở Phnom Penh tôi dậy sớm, ngay bên ngoài hành lang hostel tôi ở là dãy phố đêm qua còn náo nhiệt… giờ vắng người, yên tĩnh. Bầu […]

Trần Việt Anh Tháng Mười Hai 14, 2015

  • Chia sẽ:

Ngày thứ 2 ở Phnom Penh tôi dậy sớm, ngay bên ngoài hành lang hostel tôi ở là dãy phố đêm qua còn náo nhiệt… giờ vắng người, yên tĩnh. Bầu trời Campuchia mùa khô rất đẹp, trong vắt không một gợn mây. Hôm nay tôi sẽ tới những điểm còn lại: bảo tàng diệt chủng Tuol Sleng , Killing Fields (cánh đồng chết), và khu chợ đêm ở phố Tây Sisowath Quay.

Hộp sọ nạn nhân diệt chủng Khmer Đỏ được lưu giữ trong nhà tưởng niệm ở Cánh Đồng chết.

Tuol Saleng, bảo tàng diệt chủng Campuchia

Chị Vinh, người phụ nữ bán bún bò, hủ tiếu tôi gặp tối qua không phải người đầu tiên nhắc đến Tuol Sleng và cánh đồng chết. Sáng hôm qua khi ngồi ăn ở công viên, một chú lái xe tuk tuk lại hỏi chuyện, cũng nói với tôi về điều đó. Chú không nói được nhiều tiếng Anh, nhưng cách chú dùng bàn tay đưa lên ra hiệu cắt cổ và nhắc tới cái tên Pol Pot cho tôi biết đấy là nơi quân Khmer Đỏ đã giết người. Hiểu biết của tôi về Khmer Đỏ, về nạn diệt chủng ở Campuchia còn rất mơ hồ nên tôi quyết định sẽ đi đến đó…

Tôi ăn tô hủ tiếu giá 1$, rồi thuê một chiếc xe máy giá 7$ và lên đường. Đường đi đến bảo tàng diệt chủng nằm ngay trong trung tâm thành phố, không xa nơi tôi ở. Đi qua những con phố náo nhiệt hàng quán vào buổi sáng, tôi đến một dãy phố nhỏ, nơi có những khu tập thể cũ kỹ, bức tường dài màu xám quấn đầy dây thép gai, những sợi thép gai đã han rỉ, sỉn màu, bên trong trông giống với một ngôi trường hơn bảo tàng – đó là Tuol Sleng . Tôi chào hỏi những người bảo vệ lớn tuổi rồi mua vé vào cổng. Ấn tượng đầu tiên của tôi về Tuol Sleng là một không gian rợp bóng cây xanh, vắng vẻ nhưng yên bình. Đọc tờ hướng dẫn ngoài cổng tôi biết nơi này còn có tên gọi khác là S21. Đây từng là một ngôi trường, khi quân Khmer Đỏ chiếm thành phố, trường học bị giải tán và nơi này được sử dụng làm nơi giam giữ và tra tấn tù nhân.

Gian lớp học và hàng rào dây thép gai ở Tuol Sleng (S21) bảo tàng diệt chủng Khmer Đỏ.

Theo tấm biển chỉ dẫn, tôi qua dãy nhà đầu tiên, những căn phòng nhỏ tăm tối, trong phòng không có gì ngoài những chiếc giường sắt đã rất cũ, chiếu rách, kìm, búa, hộp đạn tiểu liên… Một không gian trống trải, đầy tăm tối, ma mị. Tôi bước lên tầng hai, qua dãy cầu thang còn tăm tối u ám hơn thế, bước vào gian phòng, trước mắt là những bức tranh vẽ lại cảnh tra tấn: người đàn ông nằm trên chiếc giường sắt, chân tay bị cột chặt, thân hình bóng nhẫy, máu lênh láng dưới sàn. Chính trong những gian phòng nơi tôi đang đứng, những tên lính đã dùng roi tra tấn nạn nhân rồi xát muối, chúng xích chân tay họ, dùng kìm bẻ răng, dùng hộp đạn kẹp tay, treo người lên cột và nhúng đầu vào thùng phân… những cách tra tấn dã man, với những dụng cụ đều rất thô sơ. Tôi tự hỏi : “Những người này là ai, tại sao lại chịu tra tấn dã man như thế? Họ đã phạm tội gì?”. Câu trả lời nằm ở một dãy phòng khác, nơi lưu giữ hình ảnh những gương mặt với đủ trạng thái cảm xúc: ngơ ngác, sợ hãi, căm phẫn, cầu cứu… cho tới cả nét ngây thơ của một vài đứa trẻ. Tất cả họ đều là giới trí thức, những người có học, họ được đưa đến đây để kí vào tờ giấy xác nhận tội trạng, bị buộc nhận những tội lỗi mình chưa từng làm như ăn trộm, gián điệp cho CIA, hoặc gia đình có người làm gián điệp, phản quốc… Họ bị chia cắt khỏi gia đình, không biết chuyện gì diễn ra, tất cả họ chỉ đang chờ đợi vào ngày đoàn tụ. Họ được đưa đến đây để thực hiện bước cuối cùng của việc hợp thức hóa tội trạng, và sau đó bị mang đi hành quyết. Không ai biết điều đó. Hơn 20000 người được đưa đến S21, bị tra tấn, hành hạ, bị bắt ký nhận bản án và hoàn thiện hồ sơ rồi được chuyển đến một nơi cách trung tâm thành phố 15km, có tên gọi Choeung Ek để hành quyết. Tôi rời căn phòng cuối cùng, nơi có những chiếc hộp sọ của nạn nhân bị tra tấn rồi tới ngồi trên chiếc ghế đá trong sân trường. Vẫn là không gian yên tĩnh ấy, nhưng cảm xúc trong tôi không còn như lúc mới bước chân vào đây nữa. Những nỗi buồn cứ len lỏi, rồi vây bám, hình ảnh dãy lớp học chăng kín dây thép gay, nó bị buộc phải trở thành nhà tù, giống như nạn nhân ở đây bị buộc nhận tội mình chưa từng làm…

kinh nghiệm du lịch bụi phnom penh

Con đường bụi mù mịt dẫn đến cánh đồng chết.

The Killing Fields và những nỗi đau chia cắt

Lần theo dấu của những chiếc xe tải đã đưa hơn 20000 nạn nhân từ Tuol Sleng  ra vùng ngoại ô, tôi tìm đến “Cánh đồng chết”. Dừng chân rìa thành phố, tôi tìm một quán cơm ăn rồi lên đường đi tiếp, qua những con đường tỉnh lộ bụi mù mịt, cách trung tâm thành 13km, phía bên tay trái có một tấm biển chỉ dẫn “Choeung Ek” đưa tôi đến khu cánh đồng. Tên của nơi này là Choeung Ek, nhưng người ta thường gọi nó với cái tên “Cánh đồng chết”, một không gian xanh, trong lành, yên bình, rộn tiếng chim hót. Tôi mua vé tham quan kèm vé nghe radio tour. Tôi đeo headphone lên tai, chiếc radio bắt đầu vang lên những giai điệu buồn bã, mất mát, tha lương. Một giọng đọc trầm ấm đưa tôi qua con đường nhỏ ở cổng vào, lần lượt tới những điểm tham quan nằm trong Choeung Ek. Lần lượt qua những cảnh Khmer Đỏ đưa người đến, giam giữ, hành quyết, những hố chôn tập thể, xương người, dụng cụ-cách thức tra tấn được tái hiện… Tôi đứng trước những ngôi mộ tập thể, nơi có tới hàng nghìn thi thể được chôn chung, có cái gì đó tức nghẹn và rung mình khi thấy những mẫu xương người nhô lên trên đất, ngay chân tôi. Rồi những mảnh xương khác, quần áo người chết la liệt… Nơi đây là mồ chôn của hơn 20,000 nạn nhân, họ được đưa đến từ Tuol Sleng, trong đó có rất nhiều người là phụ nữ và trẻ em. Một vài người phụ nữ bị hãm hiếp, lột quần áo trước khi chết, ghê tởm hơn là họ giết cả trẻ con, những đứa trẻ 1-2 tuổi bị kéo ra khỏi mẹ chúng, họ cầm chân chúng và đập đầu vào thân cây, rồi ném xác xuống hố chôn ngay cạnh đó. Quân Khmer sử dụng những dụng cụ thô sơ nhất, thậm chí dùng cả cành cây thốt nốt để cứa cổ nạn nhân cho tới chết.  Choeung Ek chỉ là một trong gần 100 hố chôn tập thể trên khắp đất nước. Chỉ sau 3 năm 8 tháng 20 ngày, hơn 3 triệu người Khmer đã chết, trong số đó hơn 1,2 triệu người chết vì bị hành quyết, số còn lại chết vì đói. Với dân số Campuchia lúc đó, thì cứ 4 người có 3 người Campuchia bị giết bởi đồng bào của họ. Tôi không dám tin vào những gì mình nghe thấy và chứng kiến. 20.000 xác chết được chôn trong bài chục hec-ta, một nghĩa địa khổng lồ, nó lớn tới mức người ta phải xây một cái tháp cao vài chục mét cũng chỉ cất giữ được vài nhìn hộp sọ, số còn lại mãi mãi yên nghỉ dưới lòng đất. Tôi nghĩ rằng không chỉ riêng tôi, bất cứ du khách nào khi tới Phnom Penh cũng nên ghé Toul Saleng và Choeng Uk, không chỉ để hiểu hơn về quá khứ và sự mạnh mẽ của người Khmer, mà còn để mang về biết yêu thương, quý trọng những gì mình đang có.

Cây giết người ở “Cánh đồng chết”

Chợ đêm ở khu phố Tây Sisawath Quay

Rời Choeung Ek (Cánh đồng chết), tôi quay trở lại hostel nghỉ một lát rồi tiếp tục đi dạo phố đêm, chợ đêm Sisowath Quay. Ở đây tôi thử món côn trùng (tôi không dám ăn tất cả, chỉ thử ăn nhộng, thử một con nhái con) đặc sản ở Phnom Penh. Món côn trùng này bắt nguồn từ nạn đói ở Campuchia. Tôi nói đùa với cô bạn cùng phòng trọ rằng “Tôi đã có một ngày chỉ toàn chết chóc và đói khát”, những đó là những điều tôi sẽ không thể quên. Hôm ấy là tối cuối tuần, dòng người ở Phnom Penh nhộn nhịp hơn hẳn. Âm nhạc, những anh chàng, cô nàng người Campuchia tới hostel nơi tôi ở để tham dự bữa tiệc cuối tuần. Giữa những âm thanh, ánh sáng đầy vui nhộn ấy, tiếng radio, hình ảnh và những câu chuyện ở Tuol Sleng – Choeung Ek vẫn cứ vây bám lấy tôi.

Hôm đấy là lần đầu tiên tôi tham gia Party cuối tuần cùng những người bạn ngoại quốc, tôi mời cô bạn người Anh cùng phòng hostel một cốc bia và chúng tôi nói chuyện, nhảy rất vui vẻ, thú thực với bạn, tôi cảm thấy là cô gái ấy thích mình, và tôi cũng có cảm tình với cô ấy, thi thoảng chúng tôi hét vào tai nhau trong tiếng nhạc rồi cười. Trong đêm ấy, có một kỷ niệm khiến tôi hơi shock, đó là khi đang trò chuyện cùng những người bạn khác ở hostel, một anh chàng người Khmer khá vui vẻ hòa đồng hỏi tôi : “Bạn tới từ đâu?”, tôi cũng vui vẻ thôi : “Tôi tới từ Việt Nam” và sắc mặt của anh ta đột ngột thay đổi, cùng với men bia trong người, anh ta sỗ sàng hét lớn vào mặt tôi : “I hate Vietnam!” hay Vietnamese, tôi cũng không nhớ rõ nữa. Điều đó thực sự làm tôi bị shock, bạn có thể tưởng tượng được không? Một gã trai 25 tuổi, lần đầu bước chân ra nước ngoài, nghe ai đó nói ghét đất nước mình. Tôi tự hỏi : “Tại sao? Tại sao anh ta lại nói như thế?”, cho tới tận bây giờ tôi vẫn nhớ như in ký ức ấy, cách cơ mặt anh ta biến đổi trạng thái, ánh mắt căm thù ấy. Sau này khi xuống Sihanoukville gặp một chú xe ôm trước đây là bộ đội đánh quân Khmer đỏ tôi mới biết ở Campuchia có hai nhóm người: 1 nhóm yêu quý Việt Nam, nhóm còn lại ghét Việt Nam. Nhóm yêu quý Việt Nam thường có liên quan tới đảng của ông Hunsen, nhóm còn lại là của phe đối lập, và dòng dõi của những người theo Khmer đỏ. Giống như việc bạn từ Hà Nội vào Sài Gòn hay miền Tây, sẽ có người nói ghét người miền Bắc vậy. Nhưng dù sao, đó là một kỷ niệm mà tôi nhớ mãi. Quay trở lại với cô bạn gái người Anh, với những pha nhát gái đi vào lòng đất của tôi thì… không có chuyện gì xảy ra cả, chúng tôi quý mến nhau như hai người bạn và vẫn follow facebook nhau nhiều năm về sau. Cô ấy còn đi nhiều nơi nữa, và đã có gia đình.

Món côn trùng – một loại đặc sản trong ẩm thực Campuchia.

Ngày hôm sau tôi tạm biệt Phnom Penh. Tạm biệt hình ảnh những gia đình lang thang với đàn trẻ lấm lem, nhem nhuốc có thể dễ bắt gặp ở một góc nào đó gần cung điện Hoàng gia. Tạm biệt bảo tàng diệt chủng – cánh đồng chết và nạn diệt chủng Khmer Đỏ. Tạm biệt Royal Place, Silver Pagoda, Wat Phnom, hay Center Market… Tôi đi xuống phía Nam Campuchia, đến với thành phố biển Sihanoukville, nơi còn được gọi là “viên ngọc được giấu kín bởi người Campuchia”. Nơi có những bãi biển cát tráng, nước trong, những chiếc ghế bành êm ái, giá phòng và đồ ăn rẻ, những ngôi nhà tổ chim ngoài đảo vắng… một thiên đường dành cho dân du lịch bụi.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Bài viết gợi ý

Lịch trình du lịch Phnom Penh tự túc 3 ngày 2 đêm

Bài viết này là một phần của bài Việt Anh viết gửi đăng trên tại mục du lịch của chí điện tử Vnexpress.net. Vì viết cho báo chí nên sửa từ 1,3tr thành 1,5tr. Nên bạn chỉ cần quan tâm tới lịch trình thôi, đừng để ý tới kinh phí nhé! Tham khảo: Kinh nghiệm du […]

Tháng Một 3, 2016

Kinh nghiệm du lịch Phnom Penh tự túc với 1,3 triêụ đồng

Kinh nghiệm du lịch bụi Phnom Penh tự túc 2016 Phnom Penh, Campuchia là một trong những địa điểm du lịch nước ngoài gần nhất, tiết kiệm nhất và dễ đi nhất – là nơi thích hợp để bạn bắt đầu những chuyến du lịch nước ngoài dầu tiên của mình. Bài viết này Việt […]

Tháng Mười Hai 26, 2015