Nhà cổ Tấn Ký, ngôi nhà cổ đẹp nhất Hội An

Trong chuyến du lịch Hội An gần đây, tôi có dịp trở lại thăm những con phố cổ kính. Và lần này có nhiều thời gian để tham quan hơn. Trong những kiến trúc cổ, ấn tượng với tôi hơn cả là ngôi nhà cổ Tấn Ký. Trải qua hơn 200 năm, ngôi nhà cổ […]

Trần Việt Anh Tháng Mười Hai 13, 2014

• Chia sẽ:
• 
• 
• 
• 

Trong chuyến du lịch Hội An gần đây, tôi có dịp trở lại thăm những con phố cổ kính. Và lần này có nhiều thời gian để tham quan hơn. Trong những kiến trúc cổ, ấn tượng với tôi hơn cả là ngôi nhà cổ Tấn Ký.

Trải qua hơn 200 năm, ngôi nhà cổ Tấn Ký nằm trên phố Nguyễn Thái Học, phố cổ Hội An vẫn giữ được nguyên vẹn kết cấu và kiến trúc như ngày đầu mới xây dựng. Tấn Ký là ngôi nhà đầu tiên được công nhận là “Di tích quốc gia đặc biệt”, là viên ngọc sáng nhất ở di sản văn hóa thế giới – phố cổ Hội An.

Nhà cổ Tấn Ký là nơi gia đình họ Lê sinh sống 7 đời. Chủ hiệu buôn Tấn Ký cho xây dựng ngôi nhà từ cuối thế kỷ XVIII. Ngôi nhà cổ này là một trong những công trình kiến trúc đẹp nhất phố cổ Hội An. Mặt trước ngôi nhà thông ra phố Nguyễn Thái Học để mở hiệu buôn, mặt sau thông ra phía bờ sông, trên phố Bạch Đằng để thuận tiện cho việc nhập hàng hóa.

Du khách sẽ bị choáng ngợp ngay khi bước chân vào ngôi nhà. Gỗ là nguyên liệu chính được chủ nhà sử dụng để xây ngôi nhà, bên cạnh gỗ còn có loại đá và gạch lát. Đá đem về từ Thanh Hóa, chính loại đá ấy mới giúp cho những cột gỗ không bị mục sau từng ấy thời gian. Gạch lát nền là loại gạch Bát Tràng, mùa hè mát, mùa đông ấm.

Đã hơn 200 năm tuổi, nhưng dường như thời gian bỏ quên ngôi nhà cổ này. Nhà cổ Tấn Ký được làm bởi những nghệ nhân có đôi bàn tay khéo léo nhất làng mộc Kim Bồng nổi tiếng của Quảng Nam. Các họa tiết, hoa văn, cấu trúc trên ngôi nhà đều mang những ý nghĩa, thông điệp đầy màu sắc, triết lý phương Đông.

Ngôi nhà là sự kết hợp giữ các phong cách kiến trúc Trung Hoa, Nhật Bản và Việt Nam. Xây theo kiểu kiến trúc “chồng rường giã thủ” gồm có 2 thanh ngang chồng lên nhau, tượng trưng thiên – nhân, 5 thanh dọc giống như 5 ngón tay, tượng trưng ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ) nói lên mơ ước sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên.

Ngôi nhà mang kiến trúc hình ống đặc trưng của đô thị cổ, tuy nhiên bước vào ngôi nhà cổ này du khách không có cảm giác ngột ngạt. Nội thất chia làm nhiều gian, mỗi gian có chức năng riêng. Tất cả đều không có cửa sổ, nơi đón ánh sáng duy nhất của ngôi nhà là một khoảng sân gọi là giếng trời.

Nhà cổ Tấn Ký còn lưu giữ được nhiều hoành phi, liễn đối, trong đó có nhiều bức tuyệt đẹp như: “Tích đức lưu tôn” (dạy bảo con cháu giữ đức tốt cho thế hệ sau); “Tâm thường thái” (giữ tâm luôn yên tĩnh), ngoài ra nơi đây còn lưu giữ một bộ liễn đối “Bách Điểu” được giới khảo cổ coi là độc nhất vô nhị. Liễn đối Bách Điểu được viết bằng 100 nét, mỗi nét là một con chim đang bay (“Bách xích thùy dương thiên lý vũ/ Thập phân minh nguyệt nhất lầu thư”. Dịch nghĩa: Một dãy dương liễu chỉ dài trăm thước đón được cơn mưa từ ngàn dặm/ một mảnh trăng rộng chỉ mười phân rọi sáng cả một căn gác đầy sách).

Nhưng quý giá hơn cả, có lẽ là chiếc “Chén Khổng Tử” – là một báu vật vô giá. Tương truyền, một hôm Khổng Tử đi qua vùng hoang mạc, vừa đói, vừa khát tưởng phải bỏ mạng thì gặp được một ông lão. Ông lão dẫn Khổng Tử đến một ao nước cạn và cho một cái chén để Khổng Tử múc nước uống. Trong cơn khát, Khổng Tử múc nước đầy chén nhưng khi đưa lên miệng thì không còn giọt nào. Thì ra, đáy chén có một cái lỗ và mỗi lần chén đựng đầy nước lại tự thoát ra qua lỗ ấy. Khổng Tử tìm cách bịt lỗ ấy lại nhưng vẫn không được. Sau nhiều lần như thế, Khổng Tử hiểu được muốn giữ nước trong chén thì không được múc đầy. Về sau, Khổng Tử hình thành nên thuyết Trung dung, chủ trương con người phải biết kiềm chế hành vi, giữ mình ở trạng thái trung hòa, không thái quá. Nội dung thuyết này khá khó hiểu với người đời, nên các môn đệ của ông đã làm ra chiếc chén không đầy như trên để người đời dễ hiểu và làm theo.

Một điều đặc biệt nữa làm nên tên tuổi của nhà cổ Tấn Ký, đây là ngôi nhà cổ đầu tiên vinh dự trở thành Di sản quốc gia và cũng là ngôi nhà cổ duy nhất ở Hội An hân hạnh đón tiếp nguyên thủ quốc gia, chính khách trong và ngoài nước. Nhiều đoàn làm phim cũng từng đóng phim tại đây.

Nhà cổ Tấn Ký, cũng như các ngôi nhà khác ở phố cổ Hội An từng hứng chịu những trận lụt lịch sử, trong đấy đỉnh điểm là năm 1964, nước ngập cao tới trần tầng một. Thế nhưng những ngôi nhà cổ vẫn còn nguyên vẹn. Qua đó mới thấy được sự tài tình, khéo léo của người xưa.

Cũng trong không gian phía sau của ngôi nhà, đối diện với những bức ảnh và cột mốc ghi lại sự kiện lụt tại ngôi nhà là nơi bày bán các sản phẩm lưu niệm cho du khách đến thăm. Đây là gian hàng của ban quản lý. Hiện nay chủ nhân của ngôi nhà không còn sống tại đây, chỉ tới làm việc trên gác hai vào buổi sáng, buổi chiều tối lại trở về với nhà riêng ở một nơi khác.

Ngoài không gian trưng bày những cổ vật vô giá ở phòng khách, trong ngôi nhà có hai góc nhỏ dễ thương dành để chủ nhà trưng bày huy hiệu và namecard của du khách tới thăm tặng gia đình làm kỷ niệm. Có hàng trăm huy hiệu, chúng tới từ khắp nơi trên thế giới, dường như cả hành tinh hiện diện ở ngôi nhà cổ này. Đó cũng là một trong những niềm tự hào lớn của dòng họ Lê, của Hội An nói riêng, mà còn là niềm tự hào của cả Việt Nam.
Trần Việt Anh

(Bài viết đã gửi đăng tại tạp chí tin nhanh Việt Nam – Vnexpress.net. Vui lòng không sao chép)

Trần Việt Anh

http://dulichbui24.com/